Zapraszam do rozmowy z Joanną Gorczycą, dyrektorką Biura Zrównoważonego Rozwoju w PZU, członkinią zarządu Forum Odpowiedzialnego Biznesu, nagrodzoną MP Power12 2021 w kategorii Manager ESG i/lub CSR.
Grażyna Grot-Duziak: Joanno, czy sustainability to jest nowe pojęcie? Jak można je zdefiniować?
Joanna Gorczyca: Żyjemy w szybko zmieniającym się świecie. Tempo rozwoju technologicznego generuje znaczne trudności w zapanowaniu nad nim, ale wciąż to człowiek podejmuje decyzje jak ten postęp wykorzystać. O tym, czy uda nam się przy pomocy nowych możliwości rozwiązać istotne problemy zamiast stworzyć nowe, decydować będzie nasza zdolność do współpracy. Coraz mocniej odczuwamy skutki zmian klimatycznych i ich wpływ na zdrowie i życie, choćby w postaci coraz częściej występujących gwałtownych i nietypowych zjawisk pogodowych, które powodują szkody m.in. u klientów ubezpieczonych w PZU. Dlatego jednoczymy się pod hasłem równowagi zarówno w życiu, jak i w biznesie. Indywidualne działania, akcje i przedsięwzięcia połączyły się w ideę, którą nazwano rozwojem w równowadze. ONZ dla uporządkowania tych działań i nadania im strategicznych kierunków określiła 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG). Dotyczą one m.in. odpowiedzialności za planetę, zatrzymania naszej nadmiernej ingerencji w jej ekosystemy, bardziej sprawiedliwego społecznie podziału korzyści ze wzrostu gospodarczego, upowszechnienia odpowiednich standardów jakości życia. Podkreślono jednocześnie współpracę jako gwarancję sukcesu tej idei. Ambicje te mają olbrzymi wpływ na przyszłość biznesu, są powodem zmian w regulacjach prawnych i standardach w Europie i na świecie.
Czym się różni od CSR? Czy możemy je stosować zamiennie, czy jest to jednak inny obszar?
Czasy, gdy wartość firmy mierzona była wyłącznie na podstawie zysku, który wypracowała, przechodzą do historii. Coraz częściej na znaczeniu zyskują czynniki pozafinansowe. I w tej sferze znajdziemy wiele standardów, idei, definicji, które odnoszą się do zarządzania w biznesie uwzględniającego wiele innych kapitałów niż tylko finansowy. W ostatnich latach dużą popularnością cieszył się CSR, rozumiany głównie jako społeczna odpowiedzialność biznesu (ang. Corporate Social Responsibility). Działania określane tym mianem najczęściej skupiały się na działalności społecznej firm, często mylnie utożsamianej z charytatywnością. Niestety niejednokrotnie pomijały również odpowiedzialność za oddziaływanie firmy na społeczeństwo poprzez ich produkty, usługi czy decyzje w łańcuchu dostaw. Nie przebił się do świadomości społecznej głos ekspercki, że jest to Corporate Sustainability and Responsibility. Zostawał tylko Social. W terminologii możemy spotkać wiele określeń: Corporate Social Responsibility, Corporate Stakeholder Responsibility, Corporate Sustainability & Responsibility, Corporate Sustainability, Environmental, Social and Corporate Governance, Corporate Responsibility, Corporate Social Innovation, Economic, Environmental, Social & Governance.
Dzisiaj najpopularniejszym terminem jest ESG (ang. Environmental, Social, Corporate Governance ) łączący czynniki środowiskowe , odpowiedzialności społecznej i ładu korporacyjnego . Jego przewagą jest bez wątpienia kompleksowość – łączy w sobie odpowiedzialność biznesu za wpływ środowiskowy, społeczny i zarządczy. Jasno określa ryzyka i definiuje kontekst decyzji biznesowych. O ile CSR został w większości zdegradowany do społecznej odpowiedzialności biznesu lub używany do upiększania raportów rocznych, o tyle ESG szturmuje biurka dyrektorów finansowych. Dzisiaj odpowiedzialność w biznesie jest już bardzo konkretnie przeliczana w walutach.
Firmy mają do czynienia z dużą i wciąż rosnącą liczbą zewnętrznych rankingów, standardów i nagród, które mierzą aspekty zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności korporacyjnej. Coraz częściej analizy inwestorów i firmy ratingowe oceniają spółki na podstawie ich wyników w zakresie ochrony środowiska, społeczeństwa i ładu korporacyjnego. Warto zapamiętać ten skrót, bowiem znaczenie ESG będzie rosnąć z każdym rokiem, w związku z nowymi wymaganiami polityk gospodarczych (w ujęciu lokalnym, regionalnym i globalnym), jak i oczekiwaniami rynku, w tym samych klientów.
Zrównoważona turystyka. Brzmi dobrze prawda? Czy to w ogóle jest możliwe ? Jak możemy na to wpłynąć my podróżujący i my organizatorzy?
Turystyka w epoce zmian klimatycznych jest polem kontrastu między stanem środowiska naturalnego, a turystami spełniającymi marzenia o dalekich podróżach. Wpływ społeczny i środowiskowy branży wyjazdów jest ogromny. Ważne, byśmy mieli tego świadomość i zwracali uwagę na konsekwencje. Propozycje organizatorów mają często bezpośredni wpływ na środowisko naturalne, na życie społeczności lokalnych w małej wiosce w Afryce czy miasteczku na krańcu Kanady. Popularność destynacji niejednokrotnie zależy od oczekiwań turystów, którzy nie zwracając uwagi na konsekwencje, chcą zobaczyć topnienie lodowców, zanikającą przyrodę czy ekstremalnie trudne życie ludzi na innej półkuli.
Zrównoważone podejście do tworzenia oferty incentiv’owej można wspierać działaniami edukującymi klientów i zlecających usługę. Warto rekomendować miejsca, które już teraz są tworzone i prowadzone w sposób zrównoważony, np. są przyjazne środowisku, oferują lokalne ekologiczne produkty czy zapewniają godne warunki pracy i przyczyniają się do poprawy dobrobytu lokalnych mieszkańców.
Konsekwencje działań nieodpowiedzialnej środowiskowo i społecznie turystyki dotkną tych, którzy nie uwzględniają tego wpływu . To będzie istotna przeszkoda w prowadzeniu biznesu z sukcesem.
Od czego agencja MICE powinna zacząć, żeby działać w duchu zrównoważonego rozwoju?
Agencje powinny zainteresować się zrównoważonym rozwojem, ponieważ staje się on nowym fundamentem przewagi rynkowej. Zrównoważona oferta pozwoli wyróżnić się klientowi, co docenią jego pracownicy i partnerzy. Już teraz jest to wyróżnik rynkowy, gdyż nie wszystkie agencje MICE mają w portfolio strategię ESG. Za chwilę będzie to wymóg w procesach przetargowych organizowanych przez duże firmy i korporacje, spełniające swoje deklaracje zrównoważonego biznesu.
Podstawowym działaniem jest wnikliwe przeczytanie, pod kątem potencjalnych zmian organizacyjnych. kodeksów postępowania dostawców. Warto też przeanalizować wymagania ESG w zapytaniach ofertowych. Oczekiwania klientów wskażą agencjom kierunek rozwoju. Jeśli agencja zidentyfikuje braki np. w polityce środowiskowej lub podejściu do różnorodności, będą to pierwsze działania, którymi powinna się zająć.
Konieczność raportowania danych pozafinansowych, w tym śladu węglowego podróży służbowych czy eventów, odpowiedzialności społecznej w wydarzeniach korporacyjnych, sprawi, że oczekiwania te będą musieli zaspokoić również dostawcy. Tu warto, aby agencje poczyniły pierwsze kroki w przygotowaniu raportu pozafinansowego. Najlepiej przygotować go w oparciu o wytyczne najbardziej powszechnego standardu GRI – (Global Reporting Iniciative).
Ostatnia, ale nie mniej ważna rada, to analiza konkurencji. W przypadku ESG przegląd działań agencji działających na rynkach zachodnich pozwoli na identyfikację tematów, które być może nie są jeszcze w Polce aż tak popularne, ale mogą takimi stać się w najbliższej przyszłości.
Czy zbudowanie strategii jest trudne?
Przede wszystkim należy zadać sobie pytanie, czy jako firma potrzebujemy oddzielnej strategii ESG, czy może będzie to integralna część naszej strategii biznesowej. Bez względu na odpowiedź, przygotowanie dokumentu, który wyznaczy drogę do zrównoważonego rozwoju, wymaga dużego zaangażowania zarówno na kadry zarządzającej, jak i pracowników. Niezbędne jest zrozumienie trendów i zmian w otoczeniu biznesowym oraz identyfikacja działań, które są już realizowane w organizacji. Praca nad strategią nigdy nie zaczyna się od czystej kartki. Jej tworzenie niejednokrotnie wiąże się ze znalezieniem złotego środka pomiędzy celami biznesowymi, a ambicjami zrównoważonego rozwoju. Umiejętność wypracowania kompromisów, identyfikacja mocnych stron organizacji i wskazanie obszarów do rozwoju nie jest zadaniem najłatwiejszym, ale wartym wysiłku.
Po co nam to w ogóle jest potrzebne?
Nasza uwaga i zaangażowanie musi przenikać wszystkie poziomy – środowiska, gospodarki i społeczeństwa. Charakter tego wyzwania jest dosłownie globalny. Ryzyka klimatyczne i społeczne przekraczają wszystkie granica i żadne miejsce nie zapewni azylu. Ma to też szczególne znaczenie dla firm z branży turystycznej. Uwrażliwianie klientów na potrzeby społeczne i wyzwania środowiskowe w odwiedzanych miejscach świata, gwarantuje zachowanie lokalnego dziedzictwa i możliwość powrotu do najpiękniejszych zakątków. Przede wszystkim zaś rosną szeregi świadomych turystów, którzy na te aspekty zwracają uwagę i chcą zaspokajać ciekawość świata w sposób zrównoważony.
Dlatego współdziałanie i odpowiedzialność za nasze jednostkowe decyzje i wybory jest kluczem do przyszłości.
